Kontekst badania
Zakażenia SARS-CoV-2 związane z hospitalizacją często występowały w salach wieloosobowych, gdzie współpacjenci byli narażeni na transmisję od osób przed- i bezobjawowych. Dotychczasowe badania wskazywały na istotny wpływ czasu ekspozycji, liczby łóżek i obciążenia wirusowego pacjenta źródłowego, natomiast brakowało ilościowych analiz roli wentylacji i filtracji powietrza.
Cele i hipotezy
Celem badania było określenie związku pomiędzy parametrami wentylacji (ACH – wymiany powietrza na godzinę, obecność wentylacji mechanicznej RMV) oraz filtracji (filtry HEPA) a ryzykiem transmisji SARS-CoV-2 w salach wieloosobowych. Hipoteza zakładała, że wyższe ACH i obecność RMV zmniejszają ryzyko zakażenia, a stosowanie przenośnych filtrów HEPA dodatkowo ogranicza transmisję.
Metody badawcze
Zastosowano wieloośrodkowe badanie typu test-negative, obejmujące pacjentów pięciu szpitali w Ontario (styczeń–październik 2022). Do analizy włączono osoby narażone w salach wieloosobowych, które miały kontakt ≥15 minut z pacjentem zakażonym SARS-CoV-2. Wykluczono osoby bez pełnej obserwacji, z wcześniejszym zakażeniem (<90 dni) lub dodatnim testem <72 h od ekspozycji. Analizowano zmienne dotyczące wentylacji (ACH, RMV, HEPA), czynniki pacjenta źródłowego (objawy, wartość Ct), pacjenta eksponowanego (wiek, płeć, status szczepień, czas ekspozycji) oraz charakterystykę oddziału. Wykorzystano wielopoziomowe modele regresji logistycznej z poprawką na efekt szpitala i pacjenta źródłowego.
Rezultaty badań i ich interpretacja
W analizie uwzględniono 468 pacjentów narażonych (123 zakażenia, SAR = 26,3%). Wyższe ACH istotnie zmniejszało ryzyko zakażenia (aOR 0,88; 95% CI 0,78–1,00; p=0,046), co odpowiada ~12% redukcji ryzyka na każdy dodatkowy ACH. Obecność RMV wiązała się z około 50% niższym prawdopodobieństwem zakażenia (aOR 0,51; 95% CI 0,27–0,95; p=0,034). Zastosowanie filtrów HEPA nie osiągnęło istotności statystycznej (aOR 0,58; p=0,18). Dłuższy czas ekspozycji i większa liczba łóżek w sali zwiększały ryzyko transmisji. Wyniki sugerują, że optymalizacja wentylacji mechanicznej ma kluczowe znaczenie w redukcji transmisji, natomiast skuteczność filtrów HEPA wymaga dalszej weryfikacji.
Wnioski
Zwiększenie liczby wymian powietrza i zapewnienie wentylacji mechanicznej znacząco obniżało ryzyko zakażeń SARS-CoV-2 w salach wieloosobowych. HEPA może być rozwiązaniem pomocniczym, lecz dowody kliniczne są ograniczone. Badanie wspiera inwestycje w poprawę systemów wentylacyjnych jako skuteczny środek prewencji zakażeń szpitalnych.
Ograniczenia zakresu badawczego
Brak sekwencjonowania genomowego do potwierdzenia dróg transmisji. Możliwość niekontrolowanych ekspozycji (np. odwiedziny, personel). Brak analizy wielkości sali i odległości między łóżkami. Efekt wymian powietrza obejmował również powietrze recyrkulowane, bez rozróżnienia na świeże i mieszane. Analiza filtrów HEPA ograniczona przez małą liczebność prób i brak danych o ich ciągłej pracy i lokalizacji.
Artykuł opublikowano w Infection Control & Hospital Epidemiology.