Woda w szpitalach: Czy należy poszukiwać Nontuberculous Mycobacteria?

Kontekst badania

Organizmy z gatunku Nontuberculous mycobacteria (NTM), szeroko rozpowszechnione w środowisku wodnym, stanowią rosnące zagrożenie zdrowia publicznego. Ze względu na ich zdolność adaptacji, NTMy mogą kolonizować systemy wodne w placówkach opieki zdrowotnej, co potencjalnie zwiększa ryzyko transmisji w środowiskach medycznych, szczególnie w kontekście dializoterapii.

Cele i hipotezy

Celem badania było zbadanie obecności NTM, ze szczególnym uwzględnieniem gatunku Mycobacterium saskatchewanense, w systemach wodnych szpitali, aby odpowiednio ukierunkować działania nadzoru i kontroli nad tymi potencjalnie patogennymi organizmami. Zakładano, że gatunki NTM mogą być obecne w wodzie wykorzystywanej do dializoterapii i mogą stanowić zagrożenie dla pacjentów.

Metody badawcze

Próbki czystych dializacyjnych płynów wodnych (łącznie 722) zostały zebrane z różnych jednostek dializacyjnych w regionie Emilia Romagna we Włoszech. Próbki te poddano analizie pod kątem obecności M. saskatchewanense przy użyciu technik hodowlanych i sekwencjonowania całego genomu (WGS). Przeprowadzono analizę filogenetyczną w celu określenia zmienności genomowej pomiędzy szczepami.

Rezultaty badań i ich interpretacja

Badania potwierdziły obecność Mycobacterium saskatchewanense w 35 spośród 722 próbek czystego płynu dializacyjnego. Próbki te zostały pobrane z urządzeń dializacyjnych w dziewięciu placówkach szpitalnych w regionie Emilia Romagna we Włoszech. Przeprowadzona analiza genomowa wykazała niską zmienność genetyczną między szczepami M. saskatchewanense, potwierdzając, że skażenie może mieć podobne źródło. Analiza filogenetyczna, oparta na typowaniu sekwencji multilocus (cgMLST), wykazała, że różnice w liczbie alleli pomiędzy badanymi szczepami były niewielkie, co potwierdza ich wysokie podobieństwo genetyczne. Dodatkowo, nie zidentyfikowano znaczących klastrów ani korelacji geograficznej między szczepami, co sugeruje brak lokalnych ognisk występowania.

Uzyskane wyniki wykazały, że skuteczność metod dezynfekcyjnych ma istotny wpływ na obecność NTM w urządzeniach dializacyjnych. W urządzeniach dezynfekowanych wyłącznie za pomocą chemikaliów, takich jak kwas nadoctowy, wykryto M. saskatchewanense, natomiast próbki pobrane z urządzeń dezynfekowanych metodą chemotermiczną (połączenie chemicznej i termicznej) nie wykazywały obecności tego drobnoustroju. To odkrycie sugeruje, że połączenie dezynfekcji chemicznej z termiczną jest bardziej skuteczne w eliminowaniu NTM, w tym M. saskatchewanense. W kontekście praktyki klinicznej sugeruje to potrzebę rewizji procedur dezynfekcji urządzeń dializacyjnych oraz wdrożenie bardziej skutecznych metod w celu zmniejszenia ryzyka zanieczyszczenia i potencjalnej transmisji patogenów.

Otrzymane wyniki badań te są szczególnie istotne, biorąc pod uwagę, że w trakcie hemodializy duże ilości płynu (nawet do 200 litrów) mają bezpośredni lub pośredni kontakt z krwią pacjenta. Obecność mikroorganizmów, w tym NTM, stwarza ryzyko zakażeń i może prowadzić do poważnych zakażeń, szczególnie u pacjentów z osłabioną odpornością. Wyniki sugerują zatem konieczność monitorowania jakości wody oraz stosowanych metod dezynfekcji w dializie, aby zapobiec potencjalnym zagrożeniom zdrowotnym wynikającym z obecności NTM.

Wnioski

Wyniki badania podkreślają potrzebę wdrożenia skutecznych procedur nadzoru i kontroli nad NTM, szczególnie w systemach wodnych stosowanych w opiece zdrowotnej. Użycie wody ultrapure oraz odpowiednich metod dezynfekcji może pomóc w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się NTM i ochronie pacjentów przed zakażeniami.

Ograniczenia zakresu badawczego

Jednym z głównych ograniczeń badań opisanych w niniejszej pracy jest fakt, że próbki pobrano tylko z jednego regionu i z określonej liczby urządzeń dializacyjnych, co może ograniczać uogólnienie wyników na inne placówki lub regiony. Ponadto, badanie objęło próbki pobrane tylko w określonym okresie czasu, co nie pozwala na pełne zrozumienie zmienności sezonowej i potencjalnych zmian w liczebności NTM w różnych porach roku lub przy różnej intensywności użytkowania urządzeń.

Co więcej w literaturze tematu jest brak pełnej wiedzy na temat biotypu i mechanizmów przetrwania M. saskatchewanense w urządzeniach dializacyjnych. Chociaż badania wykazały jego obecność i niską zmienność genetyczną, nie analizowano zdolności do tworzenia biofilmów, które mogą dodatkowo zwiększać odporność NTM na metody dezynfekcyjne i przyczyniać się do ich trwałej obecności w systemach wodnych. Należałoby przeprowadzić dalsze badania, które przybliżą mechanizmy umożliwiające M. saskatchewanense przetrwanie w wodzie dializacyjnej, a także jego zdolność do tworzenia biofilmów.

Ostatecznie, pewną barierą jest także możliwość, że inne gatunki NTM występujące w tych samych systemach wodnych nie zostały wykryte lub występowały w ilościach poniżej progu detekcji zastosowanych metod. Z tego względu, aby uzyskać pełny obraz zanieczyszczenia NTM, konieczne mogą być badania oparte na szerszych próbach i bardziej czułych technikach detekcji.

Artykuł opublikowano w Microorganisms