Autor: mgr inż. Dominika Kwiecińska
Szpitale to złożone środowiska, które wymagają precyzyjnie zaprojektowanych systemów wentylacji, dostosowanych do specyficznych potrzeb różnych pomieszczeń jak i osób tam znajdujących się. W salach operacyjnych, izolatkach i na oddziałach ogólnych stosuje się różne technologie, które zapewniają bezpieczeństwo i komfort pacjentów, minimalizując ryzyko zakażeń.
Różnice w systemach wentylacyjnych w zależności od pomieszczeń w szpitalu:
Izolatki: Wyróżniamy trzy rodzaje pomieszczeń do izolacji pacjentów: septyczne, aseptyczne i izolatki z wielopoziomową gradacją ciśnienia powietrza [1]. W izolatkach stosuje się systemy o ujemnym ciśnieniu, co oznacza że powietrze przepływa z otoczenia (śluza, korytarz) izolatki do niej. Dzięki temu zapobiega się rozprzestrzenianiu się patogenów poza obszar izolatki. Powietrze jest wyciągane przez filtry HEPA lub ULPA [2], których zadaniem jest usuwanie drobnoustrojów.
Sale operacyjne: W salach operacyjnych stosowane jest dodatnie ciśnienie, czyli powietrze przepływa z sali operacyjnej do pomieszczeń o niższym stopniu czystości (śluza, korytarz). Ma to na celu zapewnienie sterylnych warunków oraz minimalizację ryzyka wprowadzenia drobnoustrojów do rany podczas zabiegu. W salach operacyjnych stosowane są różne systemy wentylacyjne: wentylacja mieszająca, system przepływu powietrza z regulacją temperatury, jednokierunkowy przepływ powietrza czy system wentylacji mieszającej z rozcieńczaniem powietrza [3], które charakteryzują się różnymi właściwościami i parametrami technicznymi.
Oddziały ogólne: W zależności od specyfiki oddziału stosowane są różne systemy wentylacyjne: system wentylacji mieszającej, systemy wentylacji mieszającej z rozcieńczaniem powietrza czy wentylacja naturalna. Przedstawione systemy nie są tak skomplikowane jak w salach operacyjnych, jednak jej cel pozostaje ten sam – ma zapewniać odpowiednią jakoś powietrza w pomieszczeniach oraz komfort użytkowników.
Technologie wspierające wentylację w szpitalach
Oprócz wybranych systemów wentylacyjnych w szpitalach stosowanych jest wiele urządzeń i elementów, które wspierają wentylacje w ich funkcji, między innymi:
- Filtry HEPA (wysokoskuteczny filtr cząsteczkowy powietrza) i ULPA (filtr powietrza o bardzo niskiej penetracji), których zadaniem jest eliminacja drobnoustrojów z powietrza w pomieszczeniu [4],
- technologia UV-C (ultrafiolet typu C), który również eliminuje drobnoustroje z powietrza w pomieszczeniach poprzez dezaktywację DNA i RNA, co uniemożliwia namnażanie drobnoustrojów.
Podsumowanie: W szpitalu stosowane są różnorodne systemy wentylacyjne, których zadaniem jest zapewnienie odpowiednich warunków środowiska cieplnego dla pacjentów, odwiedzających i personelu medycznego i niemedycznego. Zastosowanie odpowiedniego systemu wentylacyjnego do funkcji pomieszczenia ma przede wszystkim zmniejszać ryzyko zakażeń i podnosić użytkowników.
Literatura:
[1] K. Kaiser, Wentylacja izolatek szpitalnych (cz. 1), Rynek Instal. (n.d.). https://www.rynekinstalacyjny.pl/artykul/projektowanie-went-klima/15531,wentylacja-izolatek-szpitalnych-cz-1.
[2] K. Kaiser, Klimatyzacja i wentylacja pomieszczeń izolowania pacjentów, Rynek Instal. 4 (2020). https://www.rynekinstalacyjny.pl/artykul/klimatyzacja/43034,klimatyzacja-i-wentylacja-pomieszczen-izolowania-pacjentow.
[3] J. Lans, Operating Room Ventilation A View From Different Perspectives, TU Delft BK, 2024.
[4] K. Kaiser, Filtry powietrza w szpitalnych instalacjach klimatyzacji i wentylacji (cz. 1), Rynek Instal. 3 (2021). https://www.rynekinstalacyjny.pl/artykul/projektowanie-went-klima/15761,filtry-powietrza-w-szpitalnych-instalacjach-klimatyzacji-i-wentylacji-cz-1.