Kontekst badania
Komfort termiczny personelu medycznego w salach operacyjnych (OR) ma kluczowe znaczenie dla ich wydajności, samopoczucia i sukcesu operacji. Obecnie stosowane systemy jednokierunkowego nawiewu powietrza o stałej temperaturze i prędkości nie spełniają zróżnicowanych potrzeb termicznych pracowników. Problemem jest różnorodność ról i związanych z nimi poziomów aktywności metabolicznej, co powoduje zróżnicowane odczucia cieplne. Dodatkowo, zbyt niska temperatura może prowadzić do hipotermii u pacjentów.\
Cele i hipotezy
Celem badania było porównanie efektywności konwencjonalnego systemu nawiewu jednokierunkowego z nowym systemem o zmiennej temperaturze i prędkości nawiewu. Zakładano, że nowy system poprawi komfort termiczny pracowników medycznych oraz ograniczy uczucie dyskomfortu lokalnego w sali operacyjnej, bez pogorszenia czystości powietrza.
Metody badawcze
Eksperyment przeprowadzono w symulowanej sali operacyjnej z udziałem 35 uczestników pełniących pięć ról (chirurg, asystent chirurga, anestezjolog, instrumentariuszka i pielęgniarka obiegowa). Przetestowano trzy scenariusze nawiewu: Case 1 – klasyczny jednokierunkowy nawiew (22°C, 0.25 m/s). Case 2 i 3 – system ze zmienną temperaturą i prędkością nawiewu, z różnicowaniem parametrów centralnych i bocznych nawiewów Zbierano dane fizjologiczne (temperatura skóry, tętno), środowiskowe (temperatura powietrza, prędkość) oraz subiektywne oceny komfortu (ankiety TSV i TCV).
Rezultaty badań i ich interpretacja
Komfort termiczny był zróżnicowany między rolami – chirurdzy odczuwali przegrzanie, a anestezjolodzy chłód. System zmiennego nawiewu (Case 3) znacząco poprawił komfort: 64% personelu czuło się komfortowo w porównaniu do 42,7% w Case 1. Komfort chirurga wzrósł z 18,3% do 51,4%, a anestezjologa z 48,3% do 80%. Zaobserwowano korelację między temperaturą skóry a odczuciem cieplnym (TSV). Lokalny dyskomfort (np. kark, stopy) również wpływał na ocenę komfortu.
Wnioski
Konwencjonalny system jednokierunkowy nie spełnia wymagań komfortu termicznego wszystkich pracowników. System nawiewu o zmiennej temperaturze i prędkości skutecznie poprawia komfort pracy, zachowując normy czystości powietrza. Różne role wymagają zróżnicowanego podejścia – np. chirurgowie wolą chłodniejsze, szybsze nawiewy, anestezjolodzy – cieplejsze. Indywidualne oczekiwania wobec temperatury i prędkości powietrza różnią się, co uzasadnia potrzebę systemów strefowych.
Ograniczenia zakresu badawczego
Eksperyment przeprowadzono w symulowanych warunkach – nie odzwierciedlają one w pełni stresu operacyjnego. Nie uwzględniono wpływu urządzeń medycznych generujących ciepło. Brak pomiarów temperatury wnętrza ciała i tempa pocenia się. Uczestnicy byli studentami w podobnym wieku – nie uwzględniono zróżnicowania demograficznego i kondycji fizycznej.
Artykuł opublikowano w Building and Environment.