Kontekst badania
Rozwój usług medycznych w krajach rozwijających się przyczynił się do znacznego wzrostu produkcji odpadów zakaźnych, co ma istotne konsekwencje ekonomiczne i środowiskowe. Badanie to przeprowadzono w celu oceny emisji ftalanów i analizy kosztów wynikających z dwóch modeli zarządzania odpadami zakaźnymi: scentralizowanego i zdecentralizowanego.
Cele i hipotezy
Celem było porównanie wpływu obu modeli emisję ftalanów i na koszty zarządzania odpadami w trzech irańskich szpitalach. Hipotezy badawcze obejmowały możliwość redukcji kosztów i ryzyka zdrowotnego poprzez segregację odpadów oraz ograniczenie emisji z procesów dezynfekcji.
Metody badawcze
Badanie przeprowadzono w trzech szpitalach w Behbahan (Iran), analizując skład i ilość odpadów. Zastosowano modele finansowe do oszacowania kosztów przechowywania, zbierania, transportu i dezynfekcji odpadów. Emisje ftalanów mierzono w pomieszczeniach dezynfekcyjnych z wykorzystaniem chromatografii gazowej.
Rezultaty badań i ich interpretacja
Odpady zakaźne stanowiły średnio 38,9% całkowitej masy odpadów medycznych (3,54 kg/łóżko dziennie). Model zdecentralizowany obniżył koszty zarządzania o 22,5% w porównaniu do scentralizowanego.
Emisja ftalanów podczas dezynfekcji odpadów zakaźnych stanowiła kluczowy element badania: Ftalan di(2-etyloheksylowy) (BEHP) był dominującym związkiem chemicznym emitowanym w trakcie procesów dezynfekcyjnych, stanowiąc 83,9% całkowitej emisji ftalanów. Pozostałe ftalany, takie jak izobutylowy (IBP) i dibutylowy (DBP), stanowiły odpowiednio 11,4% i 3,6% emisji.
Poziomy emisji w badanych szpitalach: W szpitalu Shahidzadeh (H1) stężenie ftalanów wynosiło 47,05 µg/m³. W szpitalu Farideh (H2) zmierzono 46,57 µg/m³. W szpitalu Valiasr (H3) emisja była najniższa i wyniosła 34,94 µg/m³. Średnia emisja ftalanów dla wszystkich badanych szpitali wynosiła 42,85 µg/m³. Emisja ftalanów była ściśle powiązana z ilością odpadów zakaźnych poddawanych dezynfekcji. Procesy termiczne w autoklawach, w połączeniu z wysokim ciśnieniem, prowadziły do uwalniania ftalanów zawartych w plastikowych komponentach odpadów medycznych, takich jak butelki po serum i inne materiały jednorazowego użytku.
Porównanie scenariuszy zarządzania odpadami: W scenariuszu scentralizowanym (np. S3), gdzie odpady były dezynfekowane w jednym miejscu, emisje ftalanów były relatywnie niższe, ponieważ proces koncentrował się w ograniczonej liczbie lokalizacji, co minimalizowało ekspozycję personelu i pacjentów. W scenariuszu zdecentralizowanym (np. S6) emisja ftalanów była większa ze względu na większą liczbę miejsc dezynfekcji. Jednak poprawiona segregacja odpadów w tym modelu zmniejszyła całkowitą masę odpadów zakaźnych, co ostatecznie obniżyło emisje w dłuższej perspektywie.
Zwiększenie poziomu segregacji odpadów zakaźnych do 15% (np. scenariusz S6) pozwoliło na zmniejszenie emisji ftalanów o 3,8 mg rocznie w porównaniu z modelem scentralizowanym (S4). Mniejsze obciążenie autoklawów skutkowało także redukcją emisji BEHP, który jest uznawany za najbardziej szkodliwy ftalan w kontekście toksyczności.
Ekspozycja na ftalany, szczególnie BEHP, jest powiązana z potencjalnymi skutkami zdrowotnymi, takimi jak: uszkodzenia nerek i wątroby, zaburzenia hormonalne i reprodukcyjne oraz podrażnienia skóry oraz błon śluzowych.
Badanie podkreśla konieczność monitorowania emisji ftalanów i wprowadzania bardziej ekologicznych materiałów w systemach zarządzania odpadami medycznymi. Rozwój technologii dezynfekcyjnych o niższych emisjach oraz inwestycje w segregację odpadów mogą zminimalizować wpływ tych substancji na zdrowie personelu i środowisko.
Wnioski
Wdrożenie modelu zdecentralizowanego zarządzania odpadami zakaźnymi oraz segregacja odpadów są kluczowe dla obniżenia kosztów i emisji ftalanów. Badanie emisji ftalanów w procesach zarządzania odpadami zakaźnymi dostarczyło kluczowych wniosków, które mają istotne znaczenie dla ochrony zdrowia personelu medycznego, pacjentów i środowiska. Poniżej przedstawiono szczegółowe wnioski:
Znaczenie segregacji odpadów: (1) Zwiększenie segregacji odpadów zakaźnych, szczególnie poprzez wyeliminowanie odpadów niepotrzebnie kwalifikowanych jako zakaźne, prowadzi do znaczącego zmniejszenia masy odpadów poddawanych dezynfekcji. Ograniczenie tych procesów bezpośrednio wpływa na redukcję emisji ftalanów, takich jak BEHP, IBP i DBP. (2) Wprowadzenie skutecznych procedur segregacji może zmniejszyć emisję ftalanów nawet o 15% rocznie, co przyczynia się do poprawy jakości powietrza w pomieszczeniach dezynfekcyjnych.
Zróżnicowanie emisji w modelach zarządzania: (1) Model zdecentralizowany (z dezynfekcją na miejscu) wykazał wyższą emisję ftalanów w porównaniu z modelem scentralizowanym, głównie ze względu na większą liczbę lokalizacji generujących emisje. Niemniej jednak poprawiona segregacja odpadów w modelu zdecentralizowanym redukuje całkowitą emisję poprzez zmniejszenie ilości odpadów wymagających dezynfekcji. (2) W modelu scentralizowanym ekspozycja personelu na ftalany była lepiej kontrolowana, ale efektywność zależy od odpowiedniej wentylacji i technologii dezynfekcyjnych.
Ryzyko zdrowotne związane z ftalanami: (1) Ekspozycja na BEHP, dominujący ftalan w emisjach z procesów dezynfekcyjnych, jest szczególnie niebezpieczna ze względu na jego toksyczność dla układu hormonalnego, nerek i wątroby. Priorytetem powinno być ograniczenie uwalniania tej substancji do powietrza w pomieszczeniach zamkniętych. (2) Istnieje potrzeba systematycznego monitorowania stężeń ftalanów w pomieszczeniach dezynfekcyjnych i opracowania wytycznych dotyczących maksymalnych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy.
Alternatywne technologie dezynfekcji: (1) Autoklawy, choć skuteczne w eliminacji patogenów, są głównym źródłem emisji ftalanów ze względu na wysokie temperatury i ciśnienie oddziałujące na plastikowe elementy odpadów. Zastosowanie technologii o niższych wymaganiach temperaturowych, takich jak dezynfekcja chemiczna o niskiej emisji, może ograniczyć uwalnianie tych substancji. (2) Wdrożenie technologii odzyskiwania energii podczas procesów dezynfekcyjnych może jednocześnie obniżyć emisje i zwiększyć efektywność energetyczną systemu.
Wprowadzenie ekologicznych materiałów medycznych: Wysoki udział ftalanów w plastikowych komponentach odpadów medycznych wskazuje na potrzebę stosowania alternatywnych, nietoksycznych materiałów. Materiały biodegradowalne lub bez ftalanów mogłyby znacząco zmniejszyć emisję tych związków podczas procesów dezynfekcyjnych.
Zalecenia dla polityki zdrowotnej: (1) Szpitale i jednostki opieki zdrowotnej powinny uwzględniać emisje ftalanów w swoich strategiach zarządzania odpadami. Opracowanie standardów dotyczących minimalizacji emisji ftalanów może przyczynić się do poprawy jakości powietrza w pomieszczeniach szpitalnych. (2) Programy szkoleniowe dla personelu na temat znaczenia segregacji odpadów i ryzyka emisji ftalanów powinny stać się standardem w placówkach medycznych.
Rozwiązania ukierunkowane na redukcję emisji ftalanów są niezbędne w kontekście dążenia do zrównoważonego zarządzania odpadami w służbie zdrowia. Inwestycje w nowe technologie, ekologiczne materiały oraz szkolenia mogą jednocześnie chronić zdrowie publiczne i środowisko.
Ograniczenia zakresu badawczego
Badanie ograniczono do trzech szpitali w jednym regionie, co może wpływać na reprezentatywność wyników. Pomiar emisji ftalanów obejmował jedynie wybrane pomieszczenia i sprzęt dezynfekcyjny.
Artykuł opublikowany w Helyon