Kontekst badania
Zakażenia miejsca operowanego (SSI – Surgical Site Infections) są poważnym problemem klinicznym i ekonomicznym w skali globalnej. Sterylność narzędzi chirurgicznych ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia ryzyka SSI. Jednym z istotnych czynników wpływających na poziom czystości mikrobiologicznej są systemy wentylacyjne stosowane w salach operacyjnych oraz pomieszczeniach przygotowawczych. W Szwecji praktykuje się przygotowywanie narzędzi chirurgicznych w odrębnych pomieszczeniach przylegających do sal operacyjnych, co ma na celu ograniczenie ekspozycji instrumentów na zanieczyszczenia powietrzne. Jednak brak jednoznacznych dowodów, który typ wentylacji – turbulentny (TMV) czy laminarny (UDAF) – lepiej ogranicza poziom bakterii w powietrzu.
Cele i hipotezy
Celem badania było porównanie poziomu bakterii unoszących się w powietrzu (CFU/m³) w pomieszczeniach przygotowawczych wyposażonych w wentylację turbulentną (TMV) oraz laminarną (UDAF), podczas przygotowywania narzędzi chirurgicznych. Hipotezowano, że UDAF zapewni niższe wartości CFU/m³ niż TMV przy tym samym przepływie powietrza.
Metody badawcze
Badanie przeprowadzono w nowo wybudowanym bloku operacyjnym w szpitalu Södersjukhuset w Sztokholmie. Porównano: TMV przy przepływie 700 L/s i 1200 L/s, UDAF przy przepływie 700 L/s. Powietrze pobierano za pomocą próbnika MD8 (100 L/min przez 10 minut), a następnie inkubowano żelatynowe filtry na podłożach agarowych i określano liczbę kolonii bakterii jako CFU/m³. Analiz statystycznych dokonano przy użyciu testu U Manna-Whitneya.
Rezultaty badań i ich interpretacja
TMV (700 L/s): CFU/m³ od 0 do 104,5 (średnio znacznie wyżej niż UDAF). TMV (1200 L/s): CFU/m³ od 0 do 5,5 – znacząco niższe niż przy 700 L/s (p = 0,015), ale porównywalne do UDAF.UDAF (700 L/s): CFU/m³ od 0 do 7; istotnie niższe niż TMV przy tym samym przepływie (p < 0,006). Pozycjonowanie wózka z narzędziami poza strefą ochronną UDAF znacząco zwiększało poziom CFU, co podkreśla konieczność właściwego ustawienia wyposażenia.
Wnioski
Wentylacja laminarnym przepływem powietrza (UDAF) skuteczniej redukuje poziom bakterii unoszących się w powietrzu niż TMV przy jednakowym przepływie 700 L/s. Przy zwiększeniu przepływu w TMV do 1200 L/s, obie metody dają podobne wyniki, lecz UDAF pozostaje bardziej efektywnym energetycznie rozwiązaniem. UDAF wymaga jednak precyzyjnego rozmieszczenia sprzętu w obrębie strefy ochronnej.
Ograniczenia zakresu badawczego
Niewielka liczba prób, szczególnie dla TMV przy 1200 L/s. Brak pomiarów zanieczyszczeń powierzchniowych – skupiono się wyłącznie na powietrzu. Brak danych klinicznych na temat rzeczywistej częstości SSI w zależności od zastosowanego systemu wentylacyjnego. Badanie miało charakter eksperymentalny, w warunkach kontrolowanych, co może ograniczać jego bezpośrednią aplikowalność w różnych środowiskach szpitalnych.
Artykuł opublikowano w Journal of Hospital Infection.