Kontekst badania
System ochrony zdrowia w Stanach Zjednoczonych wytwarza znaczne ilości odpadów z tworzyw sztucznych, z których wiele można byłoby poddać recyklingowi, zmniejszając jednocześnie koszty przetwarzania i wpływ na środowisko. Polichlorek winylu (PVC) stanowi istotny udział w odpadach z opieki infuzyjnej, takich jak worki infuzyjne i rurki. Choć materiał ten jest technicznie przetwarzalny, większość szpitali wciąż traktuje go jako odpad zmieszany lub zakaźny, co zwiększa koszty i emituje więcej dwutlenku węgla.
Cele i hipotezy
Głównym celem badania było oszacowanie, jaka ilość odpadów z PVC generowanych przez opiekę infuzyjną w szpitalach w USA mogłaby zostać poddana recyklingowi. Dodatkowo, autorzy starali się ocenić możliwe oszczędności kosztów, jakie można by osiągnąć poprzez wdrożenie programów recyklingu, w porównaniu z tradycyjnymi metodami przetwarzania.
Metody badawcze
Zespół badawczy zebrał dane z krajowych rejestrów i raportów szpitalnych dotyczących liczby procedur infuzyjnych, zużycia produktów z PVC (w tym worków infuzyjnych, rurek, strzykawek itp.) oraz standardowych praktyk zarządzania odpadami. Oszacowano wagę tworzyw sztucznych w zależności od rodzaju procedury i produktu, a następnie przeliczono potencjalną masę odpadów PVC nadających się do recyklingu. Uwzględniono także porównanie kosztów recyklingu i unieszkodliwiania.
Rezultaty badań i ich interpretacja
W przeprowadzonym badaniu oszacowano skalę odpadów z tworzywa sztucznego – polichlorku winylu (PVC) – powstających w wyniku opieki infuzyjnej w amerykańskich szpitalach, a także potencjalne korzyści ekologiczne i ekonomiczne płynące z ich recyklingu. Autorzy oparli swoje wyliczenia na danych dotyczących liczby przeprowadzanych zabiegów, średniego zużycia materiałów per procedura oraz składu produktów medycznych wykonanych z PVC, takich jak worki infuzyjne, rurki czy zestawy do infuzji.
W 2020 roku w Stanach Zjednoczonych wykonano około 2,02 miliarda procedur infuzyjnych. Generowały one rocznie około 24 833 ton metrycznych odpadów z PVC. Spośród tej masy aż 20 209 ton, czyli około 81%, stanowiły odpady, które mogłyby zostać poddane recyklingowi – były to w przeważającej mierze czyste i niezanieczyszczone produkty jednorazowe. Pozostałe 4 624 tony uznano za potencjalnie nienadające się do przetworzenia z powodu możliwego skażenia biologicznego lub technicznych trudności z sortowaniem.
Największy udział w strumieniu odpadów miały zestawy do infuzji – obejmujące rurki, łączniki i kraniki – które stanowiły około 57% całkowitej masy, co przekłada się na około 14 152 tony rocznie. Drugą co do wielkości kategorią były worki infuzyjne, wykorzystywane m.in. do soli fizjologicznej, elektrolitów i leków – stanowiły one 35% masy, czyli około 8 692 tony. Pozostałe komponenty, takie jak dreny, małe pojemniki czy inny drobny sprzęt, odpowiadały za pozostałe 8%, czyli blisko 1 989 ton.
Analiza kosztów wykazała, że aktualny sposób postępowania z tymi odpadami – przede wszystkim spalanie lub ich traktowanie jako odpady zakaźne – jest nie tylko mniej ekologiczny, ale też wyraźnie droższy. Średni koszt przetwarzania wynosi około 39 centów za kilogram. Przy rocznej ilości odpadów równej 24 833 tonom oznacza to wydatek rzędu 9,6 miliona dolarów. Dla porównania, szacowany koszt recyklingu tej samej masy odpadów nadających się do przetworzenia (czyli 20 209 ton) wynosiłby około 3,6 miliona dolarów, przy stawce 18 centów za kilogram. Oznacza to potencjalną oszczędność rzędu 6 milionów dolarów rocznie – nie licząc pozytywnego wpływu na środowisko.
Choć w artykule nie podano dokładnych wartości emisji dwutlenku węgla, autorzy powołują się na wcześniejsze analizy, z których wynika, że recykling PVC zamiast jego spalania może ograniczyć emisję gazów cieplarnianych nawet o 40 do 60% w przeliczeniu na tonę przetworzonego materiału.
Wyniki badania ujawniają również szereg problemów systemowych. Obecnie tylko około 20% szpitali w Stanach Zjednoczonych wdrożyło jakiekolwiek programy recyklingu materiałów medycznych. W wielu placówkach sprzęt wykonany z PVC trafia automatycznie do pojemników na odpady zakaźne, nawet jeśli nie miał kontaktu z materiałem biologicznym. Utrudnia to nie tylko odzysk tworzywa, lecz także niepotrzebnie zwiększa koszty przetwarzania. Głównymi barierami we wdrożeniu powszechnego recyklingu są niedostateczna infrastruktura do bezpiecznego sortowania i mycia zużytych materiałów, a także brak jednoznacznych i powszechnie obowiązujących wytycznych.
Podsumowując, badanie pokazuje, że w obszarze gospodarowania odpadami PVC w sektorze opieki zdrowotnej istnieje ogromny potencjał, zarówno ekologiczny, jak i finansowy. Większość tych odpadów może być bezpiecznie przetwarzana, a wdrożenie dobrze zaplanowanego systemu recyklingu pozwoliłoby szpitalom znacznie ograniczyć koszty i jednocześnie zmniejszyć negatywny wpływ na środowisko naturalne.
Wnioski
Recykling odpadów PVC z opieki infuzyjnej w szpitalach amerykańskich może przynieść znaczne korzyści ekonomiczne i środowiskowe. Szacowane oszczędności rzędu kilku milionów dolarów rocznie oraz redukcja emisji związanych z przetwarzaniem są silnym argumentem za wdrażaniem tego typu inicjatyw. Konieczne jest jednak usprawnienie logistyki, edukacja personelu oraz wprowadzenie jasnych wytycznych dotyczących separacji i zbierania odpadów nadających się do recyklingu.
Ograniczenia zakresu badawczego
Analiza opiera się na danych szacunkowych i ogólnokrajowych, co może nie oddawać pełnego zróżnicowania praktyk lokalnych. Nie wszystkie rodzaje produktów PVC są jednakowo łatwe do przetworzenia, a niektóre mogą zawierać zanieczyszczenia biologiczne. Ponadto model nie uwzględnia kosztów wdrożenia infrastruktury recyklingowej ani potencjalnych barier logistycznych.
Artykuł opublikowano w Peritoneal Dialysis International.