Kontekst badania
Rosnąca liczba zakażeń szpitalnych wywoływanych przez lekooporne bakterie sprawia, że istnieje potrzeba identyfikacji ich miejsc bytowania. Jednym ze źródeł zakażeń mogą być instalacje kanalizacyjne, toalety i odpływy. Miejsca te często stwarzają warunki, które sprzyjają rozwojowi i rozprzestrzenianiu się bakterii.
Cele i hipotezy
Celem badania było określenie mechanizmów i źródeł infekcji spowodowanych przez wielolekooporne szczepy Klebsiella oxytoca w szpitalu w Norwegii. Autorzy badania założyli, że bakterie bytujące w instalacjach kanalizacyjnych przyczyniały się do wzrostu liczby zakażeń.
Metody badawcze
Przeprowadzono retrospektywną i prospektywną analizę klinicznych i środowiskowych przypadków infekcji od 2019 do 2022 roku. W ramach badania pobrano próbki wody z toalet, odpływów prysznicowych i zlewozmywaków oraz zastosowano zaawansowane techniki, takie jak sekwencjonowanie całogenomowe, aby określić genetyczne powiązania między izolatami.
Rezultaty badań i ich interpretacja
Badanie wykazało, że cztery odrębne grupy bakterii (klastry) Klebsiella oxytoca i Klebsiella michiganensis były odpowiedzialne za rozprzestrzenianie się zakażeń. Grupy te obejmowały zarówno bakterie wyizolowane od pacjentów (izolaty kliniczne), jak i bakterie pochodzące z instalacji kanalizacyjnych (izolaty środowiskowe). Najwięcej bakterii zidentyfikowano w wodzie toaletowej, gdzie aż 81% próbek było pozytywnych na obecność szczepów Klebsiella oxytoca. Znacznie mniej bakterii wykryto w odpływach prysznicowych (19%) i odpływach zlewozmywaków (8%).
Wyniki analiz genomowych
Bakterie wymieniały geny oporności na antybiotyki za pomocą plazmidów (elementów genetycznych zdolnych do przenoszenia między różnymi szczepami). Geny oporności były obecne zarówno na plazmidach, jak i na chromosomach bakterii. Plazmidy w niektórych przypadkach były zdolne do przenoszenia między szczepami, co zwiększało ryzyko rozprzestrzeniania się oporności w środowisku szpitalnym. Wszystkie cztery grupy bakterii obejmowały zarówno izolaty środowiskowe, jak i kliniczne, co potwierdza, że instalacje kanalizacyjne były miejscem bytowania bakterii, które następnie zakażały pacjentów. Na podstawie wyników badań wdrożono wzmożone procedury dezynfekcji w najbardziej narażonych oddziałach, szczególnie w toaletach. Stosowano specjalistyczne środki dezynfekujące, które były aplikowane zarówno do wody toaletowej, jak i odpływów prysznicowych i zlewozmywaków. Dzięki temu w 2022 roku odnotowano wyraźny spadek liczby infekcji wywołanych przez szczepy Klebsiella oxytoca w porównaniu do 2021 roku.
Wnioski
Instalacje kanalizacyjne, w tym toalety, mogą stanowić trwałe źródło zakażeń szpitalnych wielolekoopornymi bakteriami. Wyniki badania podkreślają konieczność regularnej i skutecznej dezynfekcji tych toalet i odpływów, co może znacząco ograniczyć ryzyko transmisji takich patogenów.
Ograniczenia zakresu badawczego
Badanie było ograniczone przez brak wcześniejszego przesiewu pacjentów oraz ograniczoną liczbę próbek środowiskowych pobranych przed wdrożeniem interwencji czyszczących. Dodatkowo, niewielka liczba izolatów poddanych szczegółowym analizom genetycznym mogła wpłynąć na pełne zrozumienie skali zjawiska.
Artykuł opublikowano w Infection Prevention in Practice.